Lathyrus zaaien in de herfst
Al jaren zaai ik mijn lathyrus (sier- of pronkerwt) voor in het najaar, meestal in oktober. Dat heeft meerdere voordelen. Ten eerste krijg je er veel sterkere planten van, want ze hebben de hele winter om een robuust wortelstelsel te ontwikkelen en ook bovengronds alvast lekker te groeien. Daarnaast vervroeg je met zo’n najaarszaaironde de bloei aanzienlijk. Meestal kan ik in mei de eerste bosjes als plukken. Heerlijk: die geur…! In februari zaai ik dan nog een tweede lichting, om de bloeitijd wat te spreiden. Wist je dat lathyrus winterhard is en je ze daarom gerust nu of in het vroege voorjaar kunt voorzaaien? Zet ze dan na het ontkiemen buiten op een beschutte plek (bijvoorbeeld in een broeibak of koude kas) waar ze voor de ergste vorst beschermd zijn. Een paar graden vorst kunnen ze echter prima verdragen.
Hieronder enkele van mijn tips voor het zaaien en opkweken van lathyrus:
Week de zaden voor in een beetje water, dan maak je de harde zaadhuid alvast wat weker en zullen ze sneller ontkiemen (dit hoeft natuurlijk niet, maar weet dat de ontkiemfase dan wat langer duurt…).
Gebruik diepere zaaipotjes of zogenaamde ‘root trainers’, omdat lathyrus graag diep wortelt. Ik zaai altijd 3 zaden in 1 p9-potje en plant dit in het voorjaar in zijn geheel in de volle grond uit (zonder verspenen). Wc-rolletjes zijn ook een optie, maar vanwege de lange periode dat ze hierin staan, krijg je wel sneller last van schimmelvorming. Voordeel is wel dat ze met wc-rol en al de grond in kunnen.
Gebruik geen fijne zaaigrond, maar iets rijkere grond, bijvoorbeeld turfvrije potgrond of zaaigrond gemengd met wat bladcompost. Je verspeent ze namelijk niet en dan hebben ze de voeding die ze nodig hebben totdat je ze uitplant.
Laat je zaden binnen bij wat warmte ontkiemen (bijvoorbeeld op je vensterbank), maar verplaats ze daarna naar een beschutte plek buiten, bijvoorbeeld in een koude kas of onder een afdak.
Geef af en toe wat water, maar niet te veel (kans op rotting).
Zodra er 3 paar blaadjes aan je zaailingen zitten, knijp je de top eruit, zodat ze zijscheuten gaan aanmaken (en later dus meer bloemen!).
Poot ze uit vanaf maart/april.
Lathyrus moet een ondersteuning hebben om tegenop te kunnen klimmen, bijvoorbeeld een klimrek of tipi. Ik gebruik altijd het snoeihout van onze knotwilgen en andere bomen om deze constructies te bouwen. Let op: wilg groeit gewoon door als je een tak in de grond steekt, dus zorg dat je het deel dat in de grond gaat rondom eerst goed schilt. Kijk voor inspiratie ook eens bij Marieke Nolsen, die prachtconstructies maakt!
Direct in de volle grond zaaien kan overigens ook, maar wacht daarmee het beste tot in mei. Je hebt dan wel veel latere en kortere bloei.
Enkele van mijn favoriete soorten:
Cupani - Een oudgediende, die ik tijdens mijn tijd in Engeland ontdekte. Tweekleurig paars-rood en bijzonder geurend.
White Supreme – Zeer sterke puur witte soort met lange stelen, die het zelfs in gemengde boeketten goed doet.
Wiltshire Ripple – Witte golvende bloemetjes met een prachtig ‘gespraypaint’ donkerrood laagje. Inmiddels heb ik ook een blauwe en een paarse variant. Deze soorten zijn behalve op de vaas ook heel geschikt om plat te drogen in een bloemenpers.
Royal Maroon – Donkerpaars met grote bloemen en dus prima geschikt voor op de vaas.
